Ψυχοθεραπεία και συγκεκριμένα, η ατομική ψυχοθεραπεία, είναι η εφαρμογή μεθόδων και γνώσεων της ψυχολογικής επιστήμης από ειδικά εκπαιδευμένο επαγγελματία με σκοπό την αξιολόγηση, διάγνωση και θεραπεία δυσλειτουργικών συναισθηματικών αντιδράσεων, μοτίβων σκέψης και συμπεριφοράς. Είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο, δέσμευση, σταθερότητα και τη συνειδητή απόφαση του θεραπευόμενου να αναζητήσει την αλήθεια.
Πώς λειτουργεί η ατομική ψυχοθεραπεία
Θεμέλιο της θεραπευτικής διαδικασίας είναι η σχέση εμπιστοσύνης που αναπτύσσεται σταδιακά ανάμεσα στον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο. Ο θεραπευτής αξιοποιεί επιστημονικά τεκμηριωμένα σχήματα σύνδεσης, επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης με σκοπό να βοηθήσει τον θεραπευόμενο να ενεργοποιηθεί θεραπευτικά, να κατανοήσει τον εαυτό του και να υλοποιήσει την αλλαγή.
Η ψυχοθεραπεία εστιάζει κυρίως στην επίγνωση και επεξεργασία μη συνειδητών λειτουργιών που συνδέονται με συναισθήματα, σκέψεις και συμπεριφορές. Η αποκάλυψη και επεξεργασία τους συμβάλει στην εξήγηση και ρύθμιση της σωματικής και ψυχικής διέγερσης και οδηγεί στην ανακούφιση από τα έντονα συμπτώματα.
Η διαδικασία περιλαμβάνει την επεξεργασία πυρηνικών πεποιθήσεων, την κατανόηση σωματικών και συναισθηματικών διεγέρσεων, την σταδιακή έκθεση στη δυσκολία, τη νοητική διερεύνηση του εαυτού και της ιστορίας του, την επεξεργασία κατακερματισμένων αναμνήσεων, τη διαχείριση της δυσφορίας, την αξιοποίηση εργαλείων ενσυνειδητότητας και την ενεργοποίηση των εσωτερικών πηγών.
Εχεμύθεια, ηθική και δεοντολογία
Ο Ψυχολόγος τηρεί απόλυτη εχεμύθεια για όσα μαθαίνει, ή αντιλαμβάνεται κατά την άσκηση τον επαγγέλματός του.
Το αίτημα για επίσκεψη στον Ψυχολόγο διατυπώνεται αποκλειστικά από τον άμεσα ενδιαφερόμενο. Άρση απορρήτου προβλέπεται σε περιπτώσεις που απειλείται η ζωή του θεραπευόμενου ή τρίτων και κατόπιν σχετικής αίτησης από δικαστικές αρχές. Μόνον οι απαραίτητες πληροφορίες κοινοποιούνται στις αρμόδιες αρχές κατόπιν επικοινωνίας με τον θεραπευόμενο. Δείτε αναλυτικά τον Κώδικα Δεοντολογίας Ψυχολόγων.
Το θεραπευτικό πλάνο
Μια ολοκληρωμένη θεραπευτική παρέμβαση υλοποιείται συνήθως σε τρεις φάσεις:
Η πρώτη φάση αφορά στη σταθεροποίηση και τη διάγνωση. Ο θεραπευόμενος κατανοεί το πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζει, συνδέεται με εμπειρίες, συμπεριφορές και συναισθήματα που το απαρτίζουν και ενεργοποιεί τις εσωτερικές του πηγές. Έτσι, το πρόβλημα καθίσταται αντιμετωπίσιμο και εξηγήσιμο. Τίθενται οι στόχοι και σχεδιάζεται το θεραπευτικό πλάνο.
Η επόμενη φάση αφορά στην επεξεργασία της ρίζας και των αιτιών του προβλήματος. Δηλαδή στην επανεπεξεργασία και αναπλαισίωση εμπειριών που έχουν τραυματίσει και αποδυναμώσει τον ψυχισμό. Ο θεραπευόμενος αναπτύσσει νέες συμπεριφορές που οδηγούν στη λύση και την αλλαγή.
Στην τελευταία φάση, η παρέμβαση ολοκληρώνεται με αλλαγές σε ψυχοκοινωνικό επίπεδο. Ο θεραπευόμενος διαμορφώνει μία νέα πραγματικότητα ζωής και θέτει νέες υγιείς βάσεις στην σχέση με τον εαυτό του και τους σημαντικούς άλλους.
Συνήθη αιτήματα για ψυχοθεραπεία
- Ανεξήγητα δυσφορικά συναισθήματα.
- Αδυναμία αυτονόμησης και δημιουργίας σχέσεων.
- Άγχος, κρίσεις πανικού και φοβίες.
- Κατάθλιψη, ανηδονία.
- Σωματοποίηση, μετατροπή.
- Πένθος και διαχείριση της απώλειας.
- Προβλήματα στη λήψη τροφής.
- Σωματική και ψυχολογική κακοποίηση.
- Έκθεση σε τραυματικές εμπειρίες (ληστείες, τραυματισμοί, ατυχήματα).
- Εξαρτήσεις και χρήση ουσιών.
- Χρόνιος πόνος και αυτοάνοσα νοσήματα.
- Διαχείριση σοβαρών ασθενειών.
- Αυτοκτονικός ιδεασμός.
- Κακοποιητικές σχέσεις, επιθετικότητα ή θυματοποίηση.
- Μειωμένη λειτουργικότητα σε σημαντικούς τομείς της ζωής.
- Γνωστικά ελλείμματα, αδυναμία συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων.
- Σύγχυση, καχυποψία, παραισθήσεις.
- Χρόνιο πρόβλημα υγείας.
- Εκδήλωση σοβαρής ασθένειας.
- Οτιδήποτε χρειάζεται ο θεραπευόμενος.