Επιθανάτιες εμπειρίες ασθενών: το λευκό φώς, το τούνελ, η ζωή σαν ταινία.

Ο Pin Van Lommel, Ολλανδός Καρδιολόγος, μελέτησε τις επιθανάτιες εμπειρίες ασθενών του (Near Death Experiences, N.D.E.) που παρέμειναν κλινικά νεκροί για κάποια ώρα λόγω καρδιακής προσβολής. Οι ασθενείς ανέφεραν ότι βρέθηκαν έξω από το σώμα τους να παρατηρούν τους γιατρούς που προσπαθούσαν να τους επαναφέρουν στη ζωή, ότι είδαν ένα λευκό φως να πλησιάζει από ψηλά και να βρίσκεται στην άκρη ενός τούνελ, κι ότι πέρασε η ζωή τους σαν ταινία, μπροστά από τα μάτια τους. Η μελέτη αυτή διήρκησε 10 χρόνια, και σε αυτό το άρθρο μοιράζομαι μαζί σας τα αποτελέσματά της..

Επιθανάτιες εμπειρίες: υπάρχει τελικά ψυχή ανεξάρτητη από το σώμα;

Για να εξηγήσει ο Lommel το φαινόμενο αυτό έθεσε το εξής ερώτημα: είναι δυνατόν να έχουμε συνειδητότητα ενός ανεξάρτητου από το σώμα εαυτού ενώ ο εγκέφαλός μας δεν λειτουργεί; Μπορεί ο κλινικά νεκρός άνθρωπος να έχει συνείδηση; Με άλλα λόγια, υπάρχει τελικά ψυχή ανεξάρτητα από το σώμα; Για να απαντήσει χρειάστηκε να υπερβεί τα στενά όρια της βιο-ιατρικής που με συνέπεια και επιτυχία υπηρετο΄ύσε. Η έρευνα του διήρκησε δέκα χρόνια και ο σκοπός ήταν να κατανόηση με επιστημονικό τρόπο τις επιθανάτιες εμπειρίες, πέρα από προκαταλήψεις και θρησκευτικές, μεταφυσικές ερμηνείες.

Η επιστημονική του ομάδα μελέτησε 360 ασθενείς που παρέμειναν κλινικά νεκροί για κάποια ώρα. Αρχικά τους εξέτασαν αμέσως μετά την εμπειρία τους και στη συνέχεια τους πήραν συνεντεύξεις μετά από δύο και μετά από οχτώ χρόνια. Με όλους τους ασθενείς πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις ανεξάρτητα αν ανέφεραν κάποια επιθανάτια εμπειρία ή όχι ώστε να συγκρίνουν τα αποτελέσματα. 

Το 18% των κλινικά νεκρών ασθενών, ανέφερε και παραδέχθηκε ότι βίωσε μία επιθανάτια εμπειρία με κάποιο από τα τυπικά στοιχεία που περιγράφονται συνήθως. Ωστόσο από τις συνεντεύξεις στα δύο και οχτώ χρόνια μετά, και οι 360 ασθενείς που επιβίωσαν από μια καρδιακή ανακοπή, εμφάνισαν μειωμένο φόβο για τον θάνατο και αυξημένη πίστη στη μετά θάνατο ζωή.

Οι επιθανάτιες εμπειρίες δεν εξηγούνται επιστημονικά

Η έρευνα ενώ δείχνει ότι τέτοιες εμπειρίες είναι γεγονός, δεν κατάφερε να δώσει εξηγήσεις και να συσχετίσει το φαινόμενο με βιολογικά, φαρμακευτικά ή ψυχολογικά αίτια. Η κλασική Ιατρική, η Ψυχιατρική, η Νευρολογία και η Ψυχολογία έχουν αποτύχει μέχρι σήμερα να εξηγήσουν τις επιθανάτιες εμπειρίες. Οι επιστήμες αυτές υποστηρίζουν ότι η απουσία οξυγόνου στον εγκέφαλο είναι υπεύθυνη για την απώλεια της συνειδητότητας, για αυτό και οδηγεί σε κλινικό θάνατο. Ένας κλινικά νεκρός δεν θα μπορούσε ούτε να δει, ούτε να πονέσει ούτε γενικά να βιώσει οτιδήποτε σε σχέση με τον εαυτό του αφού η «συνείδησή» του, δηλαδή ο εγκέφαλος που διαχειρίζεται αυτές τις διεργασιές, δεν λειτουργεί.

Αυτή η άποψη βασίζεται στη θεωρία ότι το συνειδητό και το ασυνείδητο βρίσκονται σε κάποιο σημείο του εγκεφάλου μας, σε έναν τομέα που ελέγχει αυτές τις λειτουργίες. Επομένως όταν ο εγκέφαλος είναι νεκρός, θα είναι εκτός λειτουργίας και το συνειδητό μας. Σε επιστημονικό πλαίσιο, η θεωρία που αναζητά το συνειδητό και το ασυνείδητο ως υλικά σημεία εντός του εγκεφάλου δεν μπορεί να δώσει εξήγηση.

Στις εξετάσεις απεικόνισης και τα εγκεφαλογραφήματα, όντως φαίνονται να ενεργοποιούνται διάφορα κέντρα ανάλογα με τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις εμπειρίες μας, όμως δεν αποδεικνύεται ότι παράγονται αυτές οι σκέψεις, οι μνήμες και οι εμπειρίες εντός αυτών των κέντρων. Με άλλα λόγια, έχουμε μία αποτύπωση αλλά σε καμία περίπτωση δεν υπάρχουν στοιχεία ότι το συνειδητό και το ασυνείδητο μας παράγονται σε συγκεκριμένες δομές του εγκεφάλου.

Μια ερμηνεία πέρα από την κλασική βιο-ιατρική επιστήμη

Μια νέα προσέγγιση ωστόσο, αναζητά την ερμηνεία του φαινομένου πέρα από τα στενά όρια της βιο-ιατρικής. Σε ένα νέο θεωρητικό πλαίσιο, ο συνειδητός μας εαυτός, δηλαδή η ταυτότητά μας, οι αναμνήσεις και τα συναισθήματά μας, λειτουργούν ανεξάρτητα και παράλληλα από το σώμα. Ο Pin van Lommel προχωρώντας με αυτή την πεποίθηση, διατύπωσε μια ανατρεπτική ερμηνεία των επιθανάτιων εμπειριών, περιγράφοντας με έναν εντελώς νέο τρόπο τι είναι το συνειδητό και το ασυνείδητο μας.

Για τον Lommel, το συνειδητό μας, δηλαδή ο εαυτός μας βρίσκεται έξω από το σώμα μας και αυτό που αντιλαμβανόμαστε προκύπτει από τη μεταφορά του στον εγκέφαλο μέσω κυμάτων και μηνυμάτων. Οι πληροφορίες που συνιστούν τον εαυτό υπάρχουν σε έναν νοητό, μη υλικό χώρο έξω από το σώμα μας και μεταφέρονται με την μορφή κυμάτων στον νου που βιώνει τη συνειδητότητα. Ο εαυτός μας είναι ένα παράλληλο πεδίο που δεν μπορεί να εξεταστεί με φυσικά και τεχνολογικά μέσα. Ο εγκέφαλός μας λειτουργεί ως δέκτης αυτών των μηνυμάτων που λαμβάνει από τον παράλληλο εαυτό και τα μεταφράζει ώστε να γίνουν αντιληπτά στην καθημερινή μας πραγματικότητα. Όπως λειτουργεί ο δέκτης μιας τηλεόρασης ή ενός κινητού τηλεφώνου.

Υπάρχει επομένως μια αόρατη αλληλεπίδραση μεταξύ του μη υλικού πεδίου και του ορατού, υλικού μας σώματος. Το συνειδητό φαίνεται να είναι ανεξάρτητο από το σώμα και η «αυτογνωσία» ένα ζήτημα σύνδεσης και μετάφρασης των σημάτων που μας στέλνει ο εαυτός μας.. Έτσι, μπορεί το σώμα να είναι κλινικά νεκρό όμως το συνειδητό μας βιώνει κανονικά τις εμπειρίες του, οι οποίες με την ενεργοποίηση ξανά του εγκεφάλου αποτυπώνονται ως εικόνες, αισθήσεις και εμπειρίες που χάσαμε και έρχονται αργοπορημένα στους “δέκτες μας”.

Η αναζήτησή του Άγιου Δισκοπότηρου στη σύγχρονη εποχή

Οι επιθανάτιες εμπειρίες κλινικά νεκρών ασθενών συμβαίνουν, είναι πλέον βέβαιο. Καμία εγκεφαλική βλάβη ή ψυχική διαταραχή δεν αποδείχθηκε ως εξήγηση του φαινομένου. Σκέφτομαι πόσοι άνθρωποι ακόμη πιθανώς, να έχουν λογοκρίνει τον εαυτό τους και αποσιωπήσει τέτοιες εμπειρίες φοβούμενοι την κριτική και την αμφισβήτηση ή πιστεύοντας ότι όντως έχουν κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα.

Η αναζήτηση του συνειδητού και μη συνειδητού σε νευρωνικά δίκτυα του εγκεφάλου και η επιμονή για μια βιο-ιατρική αποτύπωση της απόλυτης αλήθειας μου μοιάζει σαν την αναζήτηση του Άγιου Δισκοπότηρου από τους ιππότες τους δυτικού πολιτισμού, μια αλήθεια που ουδέποτε γνωρίσαμε πώς δημιουργήθηκε, ουδέποτε απέδειξε την ύπαρξή της, αλλά κινητοποίησε λαούς, δημιούργησε θρύλους και πραγματικότητες.

Βιβλιογραφία

Pin van Lommel (2011), “Near-death experiences: the experience of the self as real and not as an illusion”, Annals of the New York Academy of Sciences, 1234 pp. 19-28.

Δείτε το βιβλίο του Consciousness Beyond Life: The Science of the Near-Death-Experience

Συνεντεύξεις του Dr Pin Van Lommer

Μοιραστείτε το
Πετράς Χαράλαμπος
Πετράς Χαράλαμπος

Ο Χαράλαμπος Πετράς είναι Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής & Συγγραφέας, με περισσότερα από 15 χρόνια εμπειρίας. Σπούδασε Ψυχολογία, Ανθρωπολογία & Ιστορία σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Είναι ειδικευμένος στην Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία, τη Θεραπεία Ψυχικού Τραύματος με τη μέθοδο EMDR, τη Θετική Ψυχολογία & το Coaching. Έχει πιστοποιηθεί στην χορήγηση και αξιολόγηση του Πολυφασικού Ερωτηματολογίου Αξιολόγησης Προσωπικότητας MMPI-II.